NIP 782 26 44 508
REGON 365371529
KRS 0000636637
61-244 Poznań,
ul. Bliźniąt 15/1
srpook@interia.eu
kontakt@srpook.org.pl
Copyright © 2020 Stowarzyszenie Rodzin Polskich Ofiar Obozów Koncentracyjnych
All Rights Reserved
W ostatnich tygodniach w przestrzeni publicznej pojawiło się kilka wydarzeń, które budzą poważny niepokój wśród rodzin polskich ofiar II wojny światowej. Kumulacja tych zjawisk - od fałszowania historii, przez niepokojące wyroki sądowe, po moralnie niedopuszczalne praktyki - tworzy obraz, którego nie możemy dłużej ignorować.
Pierwszym i najgłośniejszym z wydarzeń jest wypowiedź Premiera RP Donalda Tuska wygłoszona w Berlinie, w której zasugerował on możliwość samodzielnej wypłaty zadośćuczynień polskim ofiarom wojny ze środków państwa polskiego, w przypadku braku deklaracji ze strony Niemiec. Pomysł, choć przedstawiony jako gest solidarności, budzi zasadnicze pytania:
Jednocześnie w przestrzeni publicznej doszło do szeregu wydarzeń, które pokazują, jak mocno trwa proces podważania prawdy o niemieckich zbrodniach:
– Skandaliczny wpis Yad Vashem sugerujący, że Żydzi nosili w okupowanej Polsce opaski z gwiazdą Dawida z powodu działań polskich władz - podczas gdy obowiązek ten został brutalnie narzucony przez niemieckich okupantów. Takie przeinaczenie uderza w prawdę o systemie represji III Rzeszy i jest skrajnie niebezpieczne.
– Haniebna książka Grzegorza Rossolińskiego-Liebe „Polscy burmistrzowie i Holokaust”, która wpisuje się w nurt prób przerzucania odpowiedzialności sprawców na Polaków. To kolejny element większej narracji obarczania ofiar winą za zbrodnie, których były pierwszymi ofiarami.
– Moralnie oburzająca niemiecka aukcja artefaktów po polskich więźniach obozów koncentracyjnych - odwołana dopiero po skandalu, lecz już sam fakt jej ogłoszenia pokazuje skalę znieczulenia i braku refleksji.
– Wstrząsający wyrok polskiego sądu w sprawie użycia kłamliwego określenia „polskie obozy”, uznający, że mieści się ono w granicach dopuszczalnej wypowiedzi. Tego typu decyzje nie tylko sankcjonują fałszywe narracje, ale ośmielają środowiska próbujące pisać historię na nowo, wbrew faktom i pamięci ofiar.
Na tle tych wydarzeń słowa premiera Tuska - zamiast wzmacniać pozycję Polski w walce o prawdę historyczną - mogą zostać odebrane jako krok w stronę akceptacji niebezpiecznego procesu rozmywania odpowiedzialności.
Zadośćuczynienie bez jasnego wskazania sprawcy nie jest sprawiedliwością. Jest jej karykaturą.
Państwo polskie musi prowadzić stanowczą, konsekwentną politykę pamięci, która nie ogranicza się jedynie do reakcji na kolejne skandale. Potrzebujemy strategii, nie gaszenia pożarów.
Potrzebujemy podmiotowości, nie symbolicznych gestów.
1. Rząd Rzeczypospolitej Polskiej - do rozpoczęcia ogólnokrajowej, merytorycznej debaty o polityce pamięci, odpowiedzialności za prawdę historyczną oraz o konsekwencjach wypowiedzi dotyczących zadośćuczynień.
Potrzebna jest rozmowa z udziałem historyków, prawników, organizacji społecznych, środowisk naukowych i przede wszystkim - Rodzin Ofiar.
2. Wszystkie polskie instytucje publiczne - do jednoznacznej reakcji na każdą próbę fałszowania historii.
Milczenie, opieszałość i brak konsekwencji tworzą przestrzeń dla kłamstwa.
3. Media i środowiska opiniotwórcze - do odpowiedzialności za słowo i odrzucania narracji rozmywających niemiecką odpowiedzialność za zbrodnie II wojny światowej.
Bo jeśli Polska nie będzie broniła prawdy, inni zrobią to za nas, i zrobią to przeciwko nam.
bw
STOWARZYSZENIE
RODZIN POLSKICH OFIAR OBOZÓW KONCENTRACYJNYCH